„W dużej firmie nie mam z kim pogadać szczerze. O decyzjach, o sobie. Czasem o niczym.”
(uczestnik badania „Tabu Polskiego Leadershipu”, 2025)
Samotność lidera to nie mit. To codzienność.
Z raportu opublikowanego przez Concordia Design wynika, że aż 55% liderów i liderek w Polsce doświadcza uczucia samotności w swojej roli. 43% nie ma zaufanej osoby, z którą mogłoby otwarcie porozmawiać o wątpliwościach zawodowych. W dużych organizacjach to zjawisko rośnie dramatycznie – sięga nawet 72%.
To już nie pojedyncze historie. To systemowy problem.
Samotność lidera nie zawsze wygląda jak dramat. Często jest cicha, uśmiechnięta i skuteczna. Ale z czasem niszczy.
Dlaczego tak się dzieje?
Współczesny lider żyje w rozdźwięku między oczekiwaniami „z dołu” i „z góry”. Ma dowozić, wspierać, budować relacje, inspirować, rozwiązywać konflikty, działać szybko, a jednocześnie spokojnie.
Problem nie zaczyna się od ilości zadań. Zaczyna się od braku przestrzeni na myślenie.
A dokładniej – od braku języka, którym można mówić o tym, co naprawdę się dzieje.
Zamiast refleksji mamy reagowanie. Zamiast rozmów – raporty. Zamiast analizy relacji – szybkie decyzje.
To nie kwestia charakteru. To efekt kultury działania bez kultury myślenia.
Jakie umiejętności są zaniedbywane?
Spójrzmy na podstawowe postawy myślenia krytycznego – i zadajmy pytanie: czy lider ma dziś czas i przestrzeń, żeby je rozwijać?
Szczególnie brakuje:
- Myślenia o własnym myśleniu (7) – bez refleksji nad swoim tokiem rozumowania trudno o rozwój.
- Rozpoznawania emocji (6) – zarówno swoich, jak i zespołu. A to klucz do budowania zaufania.
- Kwestionowania założeń (9) – często liderzy akceptują toksyczne normy, bo „tak się robi w tej firmie”.
- Myślenia o konsekwencjach (8) – decyzje podejmowane „na teraz” często tworzą kryzysy „na jutro”.
Samotność lidera nie bierze się z tego, że nie ma ludzi wokół. Bierze się z tego, że brakuje wspólnego języka myślenia.
Co może pomóc? Kultura 4K jako odpowiedź
Zamiast rozwijać indywidualne „kompetencje liderskie” w oderwaniu od kontekstu, warto budować kulturę 4K:
- Krytyczne myślenie – jasność, logika, trafność, konsekwencja.
- Komunikacja – świadoma, oparta na faktach i emocjach.
- Kreatywność – nie tylko w generowaniu pomysłów, ale też w przełamywaniu schematów.
- Kooperacja – budowanie relacji opartych na zaufaniu i współodpowiedzialności.
To właśnie te kompetencje znajdują się wśród tzw. Top Skills 2030 wg World Economic Forum.
I nie są to kompetencje „na potem”. To kompetencje, które już dziś mogą zmieniać jakość środowiska pracy.
Dobra wiadomość? Tego można się nauczyć.
Podejścia takie jak Project Zero z Harvardu, Teoria Ograniczeń czy Foundation for Critical Thinking oferują konkretne narzędzia – dostępne i sprawdzone w praktyce.
Samotność to nie porażka. To sygnał.
Nie musisz być samotnym liderem.
Samotność to nie brak ludzi. To brak przestrzeni na rozmowę o tym, co ważne – na refleksję, emocje, myślenie.
Ale tę przestrzeń da się zaprojektować.
I właśnie o tym będzie ta seria.
W kolejnym artykule:
Polityka zamiast kompetencji? O tym, jak myślenie krytyczne odkłamuje zasady gry w organizacjach.
